بعد از آب، چای سیاه یکی از نوشیدنی‌های پر مصرف در جهان است. چای سیاه نسبت به چای‌های دیگر طعم قوی‌تری دارد و حاوی کافئین بیشتری است. اما کافئین چای سیاه در مقایسه با قهوه کمتر است. این نوشیدنی پرطرفدار خواص متعددی دارد. از جمله خواص چای سیاه می‌توان به آنتی اکسیدان‌ها و ترکیباتی اشاره کرد که می‌توانند به کاهش التهاب در بدن کمک کنند.
مانند چای سبز، چای اولانگ و چای سفید، چای سیاه از برگ گیاه “کاملیا سیننسیس” تهیه می‌شود، بنابراین بسیاری از فواید آن با سایر انواع چای مشترک است. با این حال، خواص چای سیاه منحصر به فرد است و برای مقاصد درمانی خاصی از آن استفاده می‌شود. فرآیندی به نام اکسیداسیون برگ‌های سبز رنگ چای را به رنگ قهوه‌ای تیره تبدیل می‌کند. اکسیداسیون فرایندی است که طی آن برگ‌ها در معرض هوای مرطوب و غنی از اکسیژن قرار می‌گیرند. در این مقاله می‌خواهیم فواید چای سیاه را که از نظر علمی نیز تایید شده است، بررسی کنیم.
خواص چای
خواص آنتی اکسیدانی
آنتی اکسیدان‌ها برای حفظ سلامت بدن بسیار مفید هستند. مصرف آن‌ها می‌تواند به از بین بردن رادیکال‌های آزاد و کاهش آسیب سلولی در بدن کمک کند. این موضوع می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن موثر باشد. پلی فنول‌ها نوعی آنتی اکسیدان هستند که در غذاها و نوشیدنی‌های خاصی از جمله چای سیاه یافت می‌شوند.
گروه‌های پلی فنول، از جمله کاتچین‌ها، تافلاوین‌ها و تاروبیوین‌ها، منابع اصلی آنتی اکسیدان‌های موجود در چای سیاه هستند که می‌توانند سلامت کلی بدن را بهبود بدهند. طی یک مطالعه روی موش‌ها مشخص شد که برخی از آنتی اکسیدان‌های چای سیاه در کاهش قند خون و کلسترول نقش قابل توجهی ایفا می‌کنند.
در حالی که بسیاری از مکمل‌ها حاوی آنتی اکسیدان هستند، بهترین راه برای مصرف آن‌ها از طریق غذا و نوشیدنی است. در حقیقت، برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف آنتی اکسیدان به شکل مکمل ممکن است به سلامتی شما آسیب برساند.
بهبود عملکرد قلب
چای سیاه حاوی گروه دیگری از آنتی اکسیدان‌ها به نام فلاونوئیدها است که به حفظ سلامت قلب کمک می‌کنند. مصرف مداوم آن‌ها به طور منظم ممکن است به کاهش بسیاری از عوامل بیماری‌زا از جمله فشار خون بالا، افزایش کلسترول و سطح تری گلیسیرید و چاقی کمک کند. طی یک مطالعه مشخص شد که نوشیدن چای سیاه به مدت 12 هفته به طور قابل توجهی مقدار تری گلیسیرید را به میزان 36 درصد، سطح قند خون را 18 درصد و نسبت پلاسمای LDL/HDL را 17 درصد کاهش داده است.
مطالعه دیگری نشان داد افرادی که روزانه سه فنجان چای سیاه می نوشند، ۱۱٪ خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش داده‌اند. نوشیدن روزانه چای سیاه روشی آسان برای ترکیب آنتی اکسیدان‌ها در رژیم غذایی شماست و به طور بالقوه خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
پایین آوردن کلسترول بد (LDL)
بدن حاوی دو لیپوپروتئین است که کلسترول را به سراسر بدن منتقل می‌کنند. یکی لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و دیگری لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) است. LDL لیپوپروتئین بد محسوب می‌شود، زیرا کلسترول را به سلول‌های بدن منتقل می‌کند. در همین حال، HDL به عنوان لیپوپروتئین خوب در نظر گرفته می‌شود، زیرا کلسترول را از سلول‌های شما به کبد منتقل می‌کند تا دفع شوند.
هنگامی که سطح LDL بدن بیش از حد باشد، می تواند در عروق رسوب مومی شکلی به نام پلاک ایجاد کند. این امر ممکن است منجر به مشکلاتی مانند نارسایی قلبی یا سکته مغزی شود. خوشبختانه، برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف چای ممکن است به کاهش کلسترول LDL کمک کند. به گفته کارشناسان، نوشیدن پنج وعده چای سیاه در روز باعث کاهش 11 درصد کلسترول LDL در افراد با سطح کلسترول نسبتا بالا می‌شود.
بهبود سلامت روده
نتایج تحقیقات پیرامون چای سیاه حاکی از آن است که نوع باکتری موجود در روده شما می‌تواند نقش بسزایی در سلامتی شما داشته باشد. در حالی که برخی از باکتری‌های موجود در روده برای سلامتی شما مفید هستند، برخی دیگر می‌توانند آسیب رسان باشند. در حقیقت، نوع باکتری موجود در روده شما نقش مهمی در کاهش خطر برخی از مشکلات مانند بیماری التهابی روده، دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی و عروقی، چاقی و حتی سرطان دارد.
پلی فنول‌های موجود در چای سیاه با تقویت رشد باکتری‌های خوب و جلوگیری از رشد باکتری‌های بد مانند سالمونلا می‌توانند به حفظ یک روده سالم کمک کنند. بعلاوه، چای سیاه حاوی خاصیت ضد میکروبی است که با کمک به ترمیم پوشش دستگاه گوارش، باعث از بین رفتن مواد مضر و باکتری‌ها و ایمنی روده می‌شود. با این حال، تحقیقات بیشتری قبل از نتیجه گیری قوی در مورد نقش چای سیاه و عملکرد سیستم ایمنی لازم است.
کاهش فشار خون
فشار خون بالا تقریباً ۱ میلیارد نفر در سراسر جهان را مبتلا می‌کند. این مسئله می‌تواند خطر ابتلا به نارسایی قلبی و کلیوی، سکته مغزی، از دست دادن بینایی و حملات قلبی را افزایش دهد. خوشبختانه، تغییر در رژیم و شیوه زندگی شما می‌تواند فشار خونتان را کاهش دهد. نوشیدن چای سیاه به صورت روزانه در کنار برخی اصلاحات در شیوه زندگی مانند مدیریت استرس، می‌تواند به افراد دارای فشار خون بالا کمک کند.
پایین آمدن خطر سکته
هنگامی که یک رگ خونی در مغز مسدود شده یا پارگی داشته باشد، سکته مغزی ایجاد می‌شود. سکته مغزی دومین علت اصلی مرگ در سراسر جهان است. خوشبختانه ۸۰٪ سکته‌های مغزی قابل پیشگیری هستند. به عنوان مثال، مدیریت رژیم غذایی، فعالیت بدنی، کنترل فشار خون و عدم مصرف دخانیات می‌تواند به کاهش خطر سکته کمک کند. جالب است که مطالعات نشان داده نوشیدن چای سیاه نیز ممکن است به کاهش خطر سکته کمک کند.
کسانی که روزانه چهار فنجان یا بیشتر چای سیاه می‌نوشند، ۳۲٪ خطر سکته مغزی در آن‌ها کمتر از کسانی است که چای نمی‌نوشند. همچنین، محققان دریافتند افرادی که بیش از سه فنجان چای (چای سیاه یا سبز) در روز می‌نوشند، در مقایسه با افرادی که روزانه کمتر از یک فنجان چای مصرف می‌کنند، ۲۱٪ کاهش خطر سکته مغزی داشتند.
کمک به کاهش بروز سرطان
بیش از ۱۰۰ نوع مختلف سرطان وجود دارد، و برخی از آن‌ها قابل پیشگیری نیستند. با این وجود، پلی فنول‌های موجود در چای سیاه ممکن است به جلوگیری از بقای سلول‌های سرطانی کمک کنند. اگرچه چای سیاه را نباید یک درمان جایگزین برای سرطان در نظر گرفت، اما برخی تحقیقات پتانسیل چای سیاه را برای کاهش بقای سلول‌های سرطانی نشان داده‌اند.
افزایش تمرکز
چای سیاه حاوی کافئین و یک نوع اسید آمینه به نام تیانین است که می‌تواند هوشیاری و تمرکز را بهبود بخشد. تیانین فعالیت امواج آلفای مغز را افزایش می‌دهد و در نتیجه آرامش و تمرکز بهتری ایجاد می‌کند. مطالعات نشان داده است که نوشیدنی‌های حاوی تیانین و کافئین بیشترین تأثیر را روی تمرکز دارند و آن هم به دلیل اثر گذاری تیانین بر مغز است. به همین دلیل است که بسیاری از افراد بعد از نوشیدن چای، انرژی پایدارتری را نسبت به سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه گزارش می‌دهند.
